Yazar: Yaşar Kemal
Tür: Edebiyat
Sayfa Sayısı: 208
1970'li yılları, Türkiye açısından birçok sancılar içeren çalkantılı bir dönem olarak resmedebiliriz. Sağ ve sol arasındaki siyasi çatışmaların arttığı, sokak olaylarının bolca yaşandığı bu yıllarda derin ekonomik krizin yanı sıra 1971 Askeri Muhtırası etkisi yadsınamaz bir gerçek. Bu askeri muhtıra, temel hak ve özgürlükler açısından dönüm noktası olan 1961 Anayasası'nı kırmış ve 12 Eylül 1980 darbesine giden sürecin fitilini ateşlemiştir. İşte Yaşar Kemal böyle bir iklimde tam da 1 Mayıs Taksim Katliamı'nın yaşandığı 1977 yılında Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca kitabını kaleme almıştır. Elbette bu "çocuk kitabını" dönemin ikliminden ayrı bir şekilde yorumlamak pek mümkün değil.
Filler Sultanı bir gün Ulukepez denilen hüdhüd kuşunun da etkisiyle karıncalar üzerinde -hatta birçok canlı üzerinde- hükümdarlık kurmaya karar verir. Filleriyle beraber karınca ülkesini yakıp yıkar onlara boyun eğdirir. Karıncaların içlerinden sadece Kırmızı Sakallı Topal Karınca bu zulme karşı çıkar. Zaman içerisinde Filler Sultanı, Ulukepez'in de yardımıyla karıncalara özünü unutturup onları sürekli meşgul eden zulme dayalı bir yönetim teşkil eder. Öte taraftan da Kırmızı Sakallı Topal Karınca ve ona katılanlar bu yönetimi devirmek, karıncaları özgürlüğüne kavuşturmak için çareler arar. Özellikle Kırmızı Sakallı Topal Karınca ilmini geliştirerek çözüm bulmaya çalışır. Stratejik savaş yıllarca sürer. Kimi zaman karıncaların içinden sarıcalar gibi hainler bile çıkar. Fakat Kırmızı Sakallılar umutsuzluğa düşse dahi vazgeçmezler. En sonunda bir uyanış gerçekleşir. Karıncalar birleşir ve şehirlerin altı oyularak acımasız fil yönetimine son verilir.
Filler Sultanı hikaye boyunca kibirli, zalim, otoriter, kurnaz bir yönetimi temsil ediyor. Kırmızı Sakallı Topal Karınca ise halkın sesi ve umudu. Kitabın vermek istediği mesajlara gelince. Zulüm ne kadar büyük olursa olsun halk doğru bir şekilde birleşirse mutlaka kazanır. Sömürü düzeni elbet acımasız filler gibi çukurun dibini boylar. Ayrıca bazen adalet ve özgürlük adına yapıldığı söylenen davranışların özünde baskı, yıldırma olabilir. Kitap boyunca dayanışmanın, zulüm karşısında umutla mücadele etmenin, kararlılığın önemine şahit oluyoruz. Yaşar Kemal, düzene bir "çocuk kitabı" üzerinden adeta ayna tutuyor.
Puanım: 7,5/10
Yorumlar
Yorum Gönder