Çeşme Kalesi "Ateşin İzinde"

Şu yaz mevsiminde yakıcı güneşin altında yapılabilecek en yorucu işlerden birisi galiba bir kaleye tırmanmak olsa gerek. Ama karşınızda Çeşme Deniz Muharebesi gibi tarihin en ateşli savaşlarından birisine tanıklık etmiş bir eser varsa o yakıcı havanın ne önemi olabilir ki? Kalenin burçlarına çıkıp manzaraya bakıp sonra hayallere dalmak tüm yorgunluğa değer bir olay.

Temmuz ayının başlarında 1770 yılında bu kaleden Çeşme Körfezi'ne doğru baktığınızda göreceğiniz manzara ateş ve barut kokusu eşliğinde büyük bir kaos olacaktır. Şimdilerde ise manzarayı mavi bir çarşaf ve berrak bir gökyüzü oluşturuyor. Turistler ve buranın yerlileri artık nereye yetişmeye çalışıyorlarsa yeryüzünde koşuşturuyor. Burada havayı birazcık dinleyecek olursanız belki de tarihte yanından hiç ayırmadığı aslanıyla ve ABD'yi vergiye bağlaması ile ünlü Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın sesini işitebilirsiniz. İşitmeseniz bile kendisinin ve ünlü evcil aslanının bir heykelini hemen kalenin girişinde göreceksiniz zaten. Bu muazzam adam Osmanlı'nın denizlerdeki son kudretli paşasıdır. O da Çeşme Deniz Muharebesi'nde bulunmuştur.

Gazi Hasan Paşa heykelini geçip de kaleye ilk ayak bastığımda beni şaşırtan hususlardan birisi kalenin onca yıla rağmen ayakta kalabilmiş sağlam yapısı oldu. Bu kale 1508 Yılında II. Bayezid zamanında olası Venedik saldırılarına karşı taş yapı malzemesinden sahil kalesi olarak inşa edilmiş. Tabii zamanla denizin doldurulmasından dolayı sahil kalesi olma özelliğini kaybetmiş ve içeride kalmış. Dikdörtgen planlı inşa edilen bu kalenin altı adet burcu var. Yani üç cepheden dört bir yanı rahatlıkla gözlemleyebiliyorsunuz. Kalenin içerisinde Çeşme Müzesi ile beraber bir de camii mevcut. Müzeden elbette ayrıyeten bahsetmek gerekiyor.

Zırhlı Komutan Heykeli -
Helenistik Dönem

Kalenin içerisinde yer alan Çeşme Müzesi, aslında Çeşme'nin tarihini size baştan sona yansıtmaya çalışmış. Odalara ayrılan müze içerisinde Arkaik, Roma ve Bizans dönemi kalıntıları var. Bunların dışında Çeşme Deniz Muharebesi için ayrı bir salon da sizleri burada karşılıyor. Bu salona girdiğinizde ufaktan o günlerin ruhunu hissediyorsunuz. Çeşme'de yaşanan o tarihsel acı günleri duvarlardaki resimlerden, afişlerden takip edebiliyorsunuz.

Osmanlı tarihinde ve belki de Rus tarihinde önemli dönüm noktalarından birisidir Çeşme Deniz Muharebesi. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu çatışma, ne yazık ki bizler için acı dolu manzaralara sahip. Çünkü bu savaşta Osmanlı deniz kuvvetleri tamamen yok ediliyor. Zaten bu savaştan sonra Osmanlı'nın Karadeniz başta olmak üzere denizlerdeki hakimiyeti daha da zarar görüyor. Şimdilerde durup da kalenin burçlarından o döneme baktığımda gördüğüm manzara ateşin içinde ve izinde giden bir tarih hayali. Kumuyla, kumsalıyla ünlü bu yer duymak isteyene tarihi fısıldıyor. İçerisinde mutlu günlerin olduğu kadar acı günlerin de olduğu bir tarihi...